Fragmenten uit de LLTB-films van Alex Roosdorp (1939)
In 1984 maakte de cineast Guillaume Dohmen van de vier stomme films die Alex van Roosdorp in opdracht van de LLTB in 1938/1939 voor zijn jubileum had gemaakt, een compilatie met geluid. Die nieuwe film werd in 2003 door het Limburgs Museum te Venlo op een dvd uitgebracht onder de titel Zuiderboeren. Een documentaire over agrarisch Limburg in 1938 [en 1939].
Hierin zijn verschillende activiteiten op en rondom Mortelshof bewaard gebleven, maar wel hier en daar ingekort. Andere zijn ‘weggesneden’ [kijk voor meer achtergrondinformatie: ‘Mortelshof decor in twee landbouwvoorlichtingsfilms (1939-1932)’ in het ‘Mortelshofboek’, op pag. 431-442].

Die verdwenen fragmenten – een wandeling van een brevierende pastoor J. Sieben, geestelijk adviseur van de Berger afdeling, op weg naar Mortelshof (bevreemdend is dat ’t Kruutz waar de pastoor langs loopt, niet is gefilmd); loslopende biggen op de vooroorlogse binnenplaats en een knecht die een opgetuigd paard over dezelfde binnenplaats leidt – worden hieronder vertoond. Andere fragmenten, zoals het drijven van de kudde stamboekkoeien door Jacq. en Peter Slangen (en een onbekende vrouw) naar de Mortelswei, worden hier compleet vertoond. Hetzelfde geldt voor de graanoogst met een zelfbinder, voortgetrokken door een Lanz Bulldog van 35 pk., dan wel door paardentractie. Die activiteiten zijn meerdere malen gefilmd vanuit tegenovergestelde posities. Enkele korte fragmenten met onder meer NAK-keurmeester Peter Slangen in beeld bij de veldkeuring van poortaardappelen en haver zijn niet in de buurt van Mortelshof opgenomen, maar elders in Limburg.  

Het navolgende kaartje – ingetekend door Philip Keuren op een deel van Stafkaart nº 750 Maasbracht uit 1936 – geeft een juiste aanduiding van de opnamelocaties van Alex Roosdorp in juli 1939. Blauw geeft de wandeling aan van pastoor Sieben naar Mortelshof (komende van de eikenlaan van Posberg, de Gulickerweg overstekend, over de veldweg naar de vooroorlogse boerderij). Groen is de korte route van de weidegang van de stamboekkoeien van de binnenplaats, door de kastanjelaan naar de Mortelswei, met enkele hoge bomen naast de Mortel die later in de oorlog zouden worden omgekapt. Rood is de akker (de Tichelaove) van de kastanjelaan naar de Kleine Bergerweg, terwijl het roggeveld van ome Harie Wolters uit Berg aan de andere zijde van de Kleine Bergerweg was gelegen (geel).    

Als toegift volgen hier nog enkele impressies van de veldprocessie in een vroege ochtend van mei 1939 tijdens een van de Kruisdagen voorafgaand aan Hemelvaart. Deze processie volgt de route over de Leropperweg langs de witte pilaren van Hoosden, langs Overen richting Lerop en weer terug. Duidelijk herkenbaar zijn pastoor Sieben en het onderwijzend personeel van de jongensschool W. Hermans, A. Verbeek en J. Wulms. Ook een Kanunnikes van het H. Graf, onderwijzeres aan de meisjesschool, loopt mee in de stoet. Dit filmpje zou in juni 1939 bij wijze van preview aan de boerinnen in Berg zijn vertoond.

Voor de medewerking en toestemming van het Limburgs Museum te Venlo om de navolgende filmfragmenten hier te vertonen ben ik drs. F. Holthuizen, de conservator bewegend beeld, zeer erkentelijk.