| Terug | Lijst van evacuees en onderduikers |
| Lijst van evacués en onderduikers | Verslagen bevrijding | Wederopbouw | Rectificaties |
Schade inventaris Mortelshof (blauw cahier)
Bureau Wederopbouw Boerderijen: Schadeformulier aan landbouwbedrijfsgebouwen
Contract Bureau Wederopbouw Boerderijen met weduwe J. Slangen-Tasset
Grote onzekerheid voor boeren bij de wederopbouw van hun boerderijen
Blauw cahier: ‘Schade Enquette Commissie’
Zwaar of licht beschadigd vernietigd of gestolen
I
1 Paardenaardappelsproeimachine
1 Schijfeg dubbel 2 M. breed
1 Cultivator
1 Gierpomp. Zuig perspomp
1 Giervat / ijzer
1 Wiedmachine (Paarden 2 M.)
1 Weidesleep
1 Culimose Rijensproeier
2 Rugsproeiers Membraan
1 Mohrs sproeimachine (banden) + drie dop nevel sproeiers
1 eenpaards Maaimachine (Messen en afleggers)
1 tweepaards Maaimachine (Messen en afleggers)
1 Zelfbinder (Messen +trekhaak ben. gron.)
1 Kloos dorschmachine met sorteerinrichting
1 Stroopers (touw merk Claes)
1 Aardappelsorteerder met 5 ziften
1 Motoraardappelsorteerder met 8 ziften
1 Bietensnijder
1 Hakselmachine
2 Stroosnijders
1 koperen Veevoedersketel 450 L.
4 Trekknuppels
1 Platte wagen met patentassen
3 complete Paardentuigen
4 Halsters
3 Halsbanden
1 compleet Monstertuig
4 Paarden kettingen
3 bind touwen
4 Paarden leidsels
1 Borst tuig
3 Singels
II
1 Waschmachine
3 Voederstubben
2 Meelbakken
4 Melkemmers
6 Voeremmers
5 Melkbussen
2 koperen Waterpompen (ge...?)
1 Weidepomp
1 Sorteer machine (graansorteerder)
1 Volhorn graantrieur
2 zakken lorrie’s
1 bascule met gewicht
1 gr. bascule met schuifgewicht
1 Westfalia Melkmachine compleet
1 Koeken? breker
1 Cirkelzaag
1 Compleet electrische installatie 18 accus + dynamo
1 Wintersche dynamo met most??
1 Lanz Buldog tractor 35 PK
1 Triumph Diesel 12 PK
1 5 PK Ilo
1 Raamzaag
1 gr. bijl
4 kapmessen
3 Aardappelrieken
4 Rieken
3 Schoppen
5 Schoffels
1 graanschop
3 Zeisen
4 Zichten
1 grote Kafmand
1 zakken karretje
18 gewone manden
1 Haverkist
1 Domme kracht
2 Strookisten met mes
1 gr. Dekkleed 10 x 10
3 gr. Fruitladders 35 sporten
2 Trapladders dubbel 23 + 18 sporten
2 kl. Ladders 18 + 14 sporten
1 Varkensladder 15 sporten
3 Hooivorken
3 Hooiharken
3 bietenrieken
2 Kochet Kunstmoeders
2 kleine dekkleeden 5 x 6
2 paar Ploegkettingen
2 paar Wagenkettingen
Afrastering. 30 are Hansa en ijzer palen totaal vernietigd
Afrastering van Boomgaard zw. gehavend
70 ijzer palen plus 5 spandraad vernietigd = 300 lopende meter = 1500 M. 1. Prikkeldraad Afrastering Weiland de Bad over 400 M. hout palen plus 4 draden vernietigd. 80 palen = 400x4 = 1600 l. M. Puntdraad.
4 Meel en graanziften
1 Wan
1 Mudvak ¼ H.L.
1 Aardappelsorteertafel
1 Fruitsorteertafel
6 Fruitplukmanden. Amerikaanse Markt
1 Boterkarnvat
1 Houten egge
Snoeigereedschap. 3 boomschoren 2 zoog ps (Kentr.)
2 Heyschoren
Diverse kleine gereedschappen [...]
“Koopmanschappen”
300 kg Koper Wocher
10 kg Kleurstof
10 kg Vloeiolie
100 kg Loodarsenaat
4700 aardappelzakken (gewig papier)
3900 jute aardappelzakken
1050 graanzakken jute
450 fruitkisten
3600 aardappelkisten
260 aardappelkisten van 2.50
140 kg pakpapier fruit.
15 hoogstam perebomen vernietigd
16 hoogstam Appelbomen ”
9 halfstam Pruimenbomen ”
20 Hoogstam Kersen ”
64 Leibomen Peren
2 Hoogstam Kastanje ”
benevens diverse enz beschadigingen
verloren gegaan, gestolen en verbrand
tarwe 2.500 kg nature Carstens
rogge 10.000 kqg 1 nb Petkuser
haver 10.000 kg 1 nb Zege en Gouden Regen
Koolraap 3.000 kg
Bieten 3.000 kg
Aardappelen 7.000 kg in AA en A gekeurd verbrand en door tanks en granaten vernietigd
Stroo 20.00 kg verbrand en gestolen
Zaadwikke 150 kg
Bietenzaad 10 kg
Koolraapzaad 4 kg
Reubzaad 6 kg
Serradelle 30 kg
Koolzaad 50 kg.
Appelen 300 kg
Kastanjes 300 kg. (russen)
Niet geoogst provivel
2 ½ HA grondschade door aanleg van bunkers, granaat- en tanksporen
40 are rogge
20 are tarwe
50 are koolzaad
30 are anesaat?
Overgehouden 4500 kg Rogge
Paarden
1 stamboekmerrie Primi drachtig
1 8 jarige ruin
door granaten
bijen 6 complete Simplex kasten dubbel bevolkt
31 complete nieuwe kasten
Runderen
1 volbloed stier 1 jaar en tbc vrij
1 volbloedstier 14 maanden en tbc vrij
1 volbloed vaars drachtig 3 j. oud
1 volbloed koe 3x gekalfd drachtig 6 jaar en tbc vrij
1 volbloed koe 1 x gekalfd versch 4 jaar en tbc vrij
1 volbloed koe 2 x gekalfd, niet drachtig, 5 jaar en tbc vrij
1 volbloed vaars 3 jaar kennelijk niet drachtig en tbc vrij
1 volbloed vaars 2½ drachtig en tbc vrij
Varkens
1 zeug drachtig, 2 x geworpen
2 mestv. 90 -120
7 mestv. 60-90
8 mestv. 25-60
gestolen en verloren gegaan tijdens evacuatie
7 konijen Vette
33 kippen eenjarig en 2jarig
levende have overgebleven
7 koeien
1 stier 3 jaar
1 oude merrie 16
1 ruin 8
1 merrieveulen 1½ j.
1 hengstveulen ½ j.
1 zeug
12 kippen.
Opgave Jan Evers St. Odiliënberg
40 are struik en halfstam v.n. pruimen en kersen
3.20 H.A. Hoogstam Appels, Peren, Kersen v.n. appels
1.20 H.A. Kastanjes
Oogstverlies 1944 300 kg Goudreinetten
300 kg Kastanjes
Pachtw. Vergoeding opgave13-3-1946
tarwe 25% 4.00 HA
rogge 40% 7.00 HA
koolzaad 1.40HA geen oogst
Incernaat 4.00 HA misoogst
aard. 50% 8.00 HA
bieten 40% 1.20 HA
weiland 0.50 HA tanks
fruit 0.40 HA vernietigd
Opgave geëvacueerd vee
Jan Creemers: 1 paard, 3 koeien, 2 runderen, 1 beer, 1 zeug met biggen;
Jos Ernst: 2 veulens, 3 paarden, 2 koeien, 3 runderen, 3 varkens, 1 zeug met biggen;
Ant. Nissen: 1 paard, 2 koeien;
W. Smeets: 2 koeien en 1 schaap
Wed. Hendriks: 1 paard, 4 koeien, 2runderen en 2 schapen;
Fr. Hendriks: 1 paard, 4 koeien, 2 runderen;
H. van Vlodrop: 1 paard en 1 varken;
J. Smeets: 1 varken.
Totaal: 2, veulens, 8 paarden, 17 koeien, 9 runderen, 3 schapen, 6 varkens, benevens 2 zeugen met biggen.
Van ± 8 Nov. – 27 Januari uitgezonderd eenige varkens
en runderen benevens 2 paarden welke eerder door de moffen zijn meegesleept.
Van 19 Januari – 30 Januari 2 veulens +2 koeien van C. Van Montfort Maasbracht. Deze zijn bij evacuatie van Berg van Hoosden naar ons gebracht.
Registratiekaart 31 maart 1946
1 stier 9 mnd – 1 jaar
4 runderen 1 jaar en ouder
3 melkg. koeien
4 dr. droogstaande koeien
1 stier met breede tanden
7 biggen – 25 kg
5 varkens v. 25-60 kg
1 varken 60-100 kg
2 andere jonge zeugen m opfn
1 zeug bij de biggen
1 dekstier
2 paarden
2 veulens
15 kippen
Op een volgende pagina [stamboekkoeien onder de oorlog]:
Marie 760 S2 I Rvj 160104
Rosa 2 760 S2 I Rvj 153822
Jes 760 S2 I Rvj 149951
Anna 925 S1 I Rvj 133320
Jenny 925 S1 I Rvj 131260
Mina 925 S1 I Rvj 142772
Aaltje 585 S1 IIIRvj 135152
Martha 625 S2 II Rvj 141878
Bella 2 755 S1 II Rvj 140917
Jana 490 S2 IIIRvj 152177
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
|
|
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Grote onzekerheid voor boeren bij de wederopbouw van hun boerderijen
Nog enkele fragmenten uit kranten uit die wederopbouwtijd.
‘Landbouwkroniek. De bouw van boerderijen’ in: Provinciale Drentsche en Asser Courant van 12 febr. 1949:
‘[...] doch de vrije bouw was practisch uitgesloten en voor de boer niet te betalen. Momenteel [begin 1949] komt ook op dit gebied al een klein beetje meer vrijheid, al moet men nog een hele serie instanties passeren om uiteindelijk een bouwplan goedgekeurd te krijgen. Men mag echter zelf weer een architect benoemen, welke het plan voor de bouw ontwerpt. Dit moet in eerste instantie door het Bureau Wederopbouw Boerderijen worden goedgekeurd, daarna door de schoonheidscommissie en vervolgens door het bureau van de provinciale wederopbouw. De ervaring leert, dat wanneer de architect een eenvoudig en goedkoop plannetje heeft gemaakt er na het passeren van al deze instanties nog al eens vaak een duur plan uit de bus komt. De één eist een brandvrije stal – welke eis trouwens op een wettelijk voorschrift berust – en wil de schuurindeling geheel anders zien, de nader wil het gehele gebouw een mooier aanzien geven, doch uiteindelijk wordt de boer hierdoor in grote moeilijkheden gebracht.
De boer die tegenwoordig bouwt, doet het niet anders, dan uit grote noodzaak. Of het financieel verantwoord is, kan hij zich helaas niet altijd afvragen, de omstandigheden noodzaken hem. Het is echter een stringente eis om zo goedkoop mogelijk te bouwen. Vandaar dat hij op de eerste plaats op lage bouwkosten aandringt. Worden deze bouwkosten door het ingrijpen van overheidsinstanties verhoogd, dan staat hij voor een moeilijk dilemma. Zal hij bouwen of niet? Vaak zijn de omstandigheden te dringend en kan hij zich niet langer afvragen of hij zich hiermede in grote moeilijkheden steekt. Het is echter te verwachten dat er op dit terrein veel ongelukken worden gemaakt. Er is daarom grote behoefte aan een eenvoudig en goedkoop type boerderij en dit zal er moeten komen, ook al moet hiervoor wat schoonheid en zekerheid worden opgeofferd. Het is eenvoudig een kwestie van bittere financiële noodzaak. Het Hoofdbestuur van ’t Drentsch Landbouw Genootschap heeft zich in haar laatste vergadering ook met dit probleem bezig gehouden en besloot ook op dit gebied stappen te ondernemen, welke een groter bouwmogelijkheid voor onze boeren mogelijk maken. Het is te hopen dat deze stappen tot een succes mogen leiden.
‘Getroffenen in Brabants frontgebied gebukt onder vele zorgen. Volkomen onzekerheid over financieringsregeling maakt hen moedeloos’ in: De Tijd van 5 dec. 1953:
‘[...] Degenen die in een nieuwe boerderij zitten zijn er evenmin goed aan toe. In hoeverre worden de hoge kosten die zij gemaakt hebben, vergoed? Zeer veel oorlogsgetroffenen wachten al jaren lang op de afwikkeling van hun oorlogsschadefinanciering. Brieven, formulieren hebben zij genoeg. Bezoek van ambtenaren hebben zij al meermalen – te veel dan hun lief is – gehad. Maar zij wachten nog steeds in martelende onzekerheid. Het renteloze voorschot is goed van pas gekomen. Maar hoe gaat het nou verder? Waarom is er voor ons geen goede regeling ontworpen zoals voor de getroffenen van de watersnoodramp, zo vragen zij zich met steeds klemmender verbazing af. En op het departement zitten ambtenaren diep gebogen over voorschriften en uitvoeringsbesluiten zonder dat ze er weg mee weten.
Daarbij komt dat tal van boeren menen dat de boerderijenbouw onnodig duur is geworden. De eisen zijn wel wat hoog gesteld. De boerderijen zijn wel zéér modern. Ze zijn na de oorlog overstroomd door ambtenaren, die de lijn die Wederopbouw aangaf, moesten volgen. Zij hadden liever zelf hun architect uitgekozen die hun boerderij naar hun inzicht practisch en niet zo duur gebouwd zou hebben.
Grote onzekerheid
Verder gaat ge, naar een particulier, die een goed inkomen had en wiens huis tot de grond toe is afgebrand. Hij heeft een renteloos voorschot gehad, waarvan, naar Den Haag nu zegt, een deel rentedragend had moeten zijn. Hoe groot is dit deel? Hij weet het niet, Den Haag weet ’t ook (nog) niet. Indertijd heeft dit mysterieuze en ongrijpbare Den Haag gezegd, dat als iemand 10 procent van zijn voorschot betaalt, de Staat geen enkele verdere aanspraak meer maakt. Kan onze particulier daar nu op rekenen of luidt aanstonds een volgende mededeling anders? De financiering is vastgesteld op de huurbasis van het eigen huis vóór 1944. Nu aanstonds de huren verhoogd worden kan de Staat dan ene hogere terugbetaling vorderen? Zo ja, dan wordt de man met zijn eigen huis getroffen door de huurverhoging.
Deze man kan zijn huis thans moeilijk in gemoede verkopen. Hij weet niet wat hij moet terugbetalen, weet dus even niet de prijs die hij moet vragen.
Zo zijn er in het Brabantse (en Limburgse) frontgebied tal van grote onzekerheden, en wat erger is, tal van schrijnende gevallen van mensen die als gevolg van de oorlogshandelingen op ontstellende wijze zijn achteruitgegaan. Zij vragen een oplossing, spoedig, en dusdanig, dat het leed dat hem, negen jaar na de krijgshandelingen nog, zo zwaar treft, althans enigermate verminderd wordt.’