EINDNOTEN MORTELSHOFBOEK

Noten Inleiding – pag. 11 t/m pag.12
1 Advertentie in de Nieuwe Maas- en Roerbode van 5 januari 1906. Dit feit staat daarmee haaks op de mondelinge overlevering die ons wil doen geloven dat de notenlaan richting Sint-Odiliënberg tijdens de Eerste Wereldoorlog zou zijn gekapt. Trouwens, waar zouden die 45 notenbomen anders hebben gestaan? In de documentaire ‘Mortelshof en Linnerheide’ van Maurice Nijsten voor het Limburgs Landschap (op 23 juni 2008 op de regionale Limburgse televisiezender L1 uitgezonden) memoreert Edmond Staal, stafmedewerker van het Limburgs Landschap, naar nu is gebleken, dit onjuiste verhaal. Helemaal bont maken Jos Berends en anderen het in ‘Bladeren in het jaarverslag 2008. Een hoop gebeurd, nog veel te doen’, Limburgs Landschap (zomer 2009), [6-12], 10: ‘Langs een veldweg is een notenboomlaan aangelegd. Die was in de Eerste Wereldoorlog gekapt voor de fabricage van vliegtuigpropellers.’ (sic!) In een latere uitzending (2014) sprak Staal van: ‘Tweede Wereldoorlog’. Recentelijk nog – in de uitzending Natuurlijk: ‘Beeldhouwen door de Roer’ van 18 nov. 2018 –  had Staal zijn metgezel M. Paulissen, landschapshistoricus – beiden zittend op het bankje voor ’t Kruutz – nog in gefluisterd: ‘Tweede Wereldoorlog’.
2 Familie-archief Slangen, dossier verwerving Mortelshof. Dit bedrag wordt genoemd in de aanmaning van notaris J.L.H. Linssen van 1 juni 1907.
3 Voor deze transformatie zie: Jos Berends e.a. in ‘Bladeren in het jaarverslag 2008.’, 10: ‘Op de Mortelshof [43 ha] in Midden-Limburg wordt een variatie aan gewassen door boeren uit de buurt ingezaaid. In totaal is ca 26 ha geoogst. De verschraling werkt en zo komt er meer plek voor andere soorten. Percelen die niet geoogst zijn bestaan uit luzerne, bladrammenas en boekweit. Dat is groenbemester en wintervoorraad voor de dierenwereld.’
4 B. Locht, ‘Tussen Roerdal en Hoogterras. Aardkundige monumenten in Roermond ondergewaardeerd?’ in: W. Cartigny e.a., De luis in de pels. Opstellen bij het tienjarig bestaan van de Stichting Ruimte 1997-2007 [Roermond 2007] (48-68), 61: aantasting van de relicten van Roermeanders in het westelijk deel van de Linner Heide en het Leropperveld door de aanleg van de A73.
5 B. Locht, ‘De Roerstreek. Een versneden landschap van de Maas met terrassen, meanders en duinen’, Roerstreek 2006, 29-42. Voor de hoogteverschillen van de oude laatglaciale meanders in het Linnerveld, zie kaartje (fig. 7) op pag. 36.
6 Vgl. Pieterpad II. Wandelboek van Pieterburen in Groningen naar de St. Pietersberg bij Maastricht (Nivon Amsterdam 1995); Gerrit Jan Zwier, ‘Het Pieterpad als pelgrimsweg’, NRC Handelsblad van zaterdag 17 febr. 2001; het in memoriam van Toos Goorhuis-Tjalsma (1915-2004), de bedenkster van het Pieterpad, door Hans Moll onder de titel: ‘Wandelen met vriendin’, NRC Handelsblad van 7 jan. 2004 en tot slot het wandelverslag van Joyce Roodnat over de Gulickerweg, ‘Lerop – St. Joost’, NRC Handelsblad van 20 maart 2005.
7  De eeuwenoude landweg van het Gelderse Roermond naar het Gulickse Sitttard. Leo B.M. Verhart rekent hem tot: ‘een oude Romeinse weg die naar Roermond liep. Langs deze weg begroeven de Romeinen hun doden. Er worden dan ook graven aangetroffen.’ [‘De archeologie van het Leropper- en Linnerveld. Een pleidooi tot behoud’ in: De Klepper. Contactorgaan Heemkundevereniging Roersteek (28ste jrg. nr. 4 – november 1996, pag.14-20, 18]. Overigens staat op de daarbij geplaatste foto niet de Gulickerweg afgebeeld. Voor de topografie van de Gulickerweg in het Leropper- en Linnerveld zie de website: www.janruiten.nl
8 M. van den Broek, Rimpels in het vlakke land (een bundeling artikelen in de Volkskrant van 1990 tot 1991 over het reliëf in Nederland) [de Volkskrant 1991], ‘Droge dalen’, 57-59; voorts: E. Staal e.a., Uit en thuis boek. Op stap in fraaie terreinen in Limburg. Een kennismaking met het werk van het Limburgs Landschap (St. Het Limburgs Landschap, Arcen 2001), no. 38: Linnerheide met kaart op pag. 230.
9 Negen artikelen. Zie hiervoor de bibliografie.
10 Een toespeling op ‘Overkomst ongewenst. Vijf onvergetelijke jaren op Mortelshof (2001-2005)’. Dit gedetailleerde en goed gedocumenteerde stuk zal te zijner tijd zijn in te zien op de website: mortelshof.nl
11 Het grootste deel van dit incomplete archief is in bezit van de auteur.
12Aldus wijlen Herman Slangen in een mail in 2005 aan de schrijver.
13 Zie de kadertekst: ‘Mortelshof als décor in enkele landbouwvoorlichtingsfilms (1939-1942)’ op pag. 431-442 van dit boek. Op 1 juni 2007 kreeg het Limburgs Museum in Venlo officieel ‘ruim zeven uur aan voorlichtingsfilms over de land- en tuinbouw van 1938 tot 1955 van de LLTB overhandigd [vgl. ‘Gerestaureerde LLTB-films in première’ in: De Limburger van donderdag 31 mei 2007].
14 Alom bekend is het ervaringsgegeven dat de eerste generatie een bedrijf sticht, de tweede het tot bloei brengt en de derde het van de hand doet. Hoewel ik in de historiografie over dit fenomeen geen literatuur heb kunnen vinden, zijn er door prof. mr. M.J.A. van Mourik (emeritus-hoogleraar notariaat) verschillende volkswijsheden en gedichten bijeengebracht in diens Het nieuwe erfrecht (Den Haag 2002). Het adagium: ‘wervers, ervers en dervers’ komt evenwel niet uit zijn koker. Het thema zal in het derde hoofdstuk verder worden uitgewerkt.